Uzależnienie dziecka od komputera

Komputer to bardzo przydatne narzędzie, jednak może uzależnić wtedy, kiedy jest niewłaściwie użytkowane. Wielu rodziców niepokoi się, że ich dziecko spędza zbyt dużo czasu przed komputerem. I słusznie. Migoczący obraz, męczy
i dekoncentruje, w efekcie może spowodować u dziecka problem z koncentracją, trudności z zapamiętywaniem.

Światowa Organizacja Zdrowia uznaje uzależnienie od komputera jako chorobę, podobnie jak hazard. Długotrwałe przebywanie przed komputerem, nie tylko źle wpływa na wzrok, pracę mózgu, ale może uzależnić. Specjaliści postulują i namawiają rodziców, aby ustalali ze swoimi dziećmi sztywne zasady korzystania z komputera. Takie reguły, które określą czas korzystania, sposób korzystania (czy dziecko może grać w gry, oglądać bajki, filmiki itp.) można zawrzeć
w pisemnym kontrakcie z dzieckiem. Taka pisemna umowa między rodzicem,
a dzieckiem ma zdecydowaną przewagę nad formą ustną, ponieważ w każdej chwili można się do niej odwołać, wskazując konkretny punkt i wspólne ustalenia, obowiązujące zasady korzystania. Taka umowa nie powinna, być jedynie zbiorem zakazów, ale powinna uwzględniać zarówno obowiązki i prawa dziecka, tak samo rodzica.

Rodzicu możesz skorzystać z gotowych wzorów dostępnych w Internecie pod adresami np.:

www.dzieckowsieci/images/stories/pliki/umowa1.pdf

www.dzieckowsieci/images/stories/pliki/umowa2.pdf

Zdaniem specjalistów:

dzieci w wieku do dwóch lat w ogóle nie powinny mieć styczności
z ekranami cyfrowymi,
dzieci w wieku od 2 do 5 lat nie powinny spędzać przed ekranem więcej niż 20 minut dziennie,
dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym (6-10 lat) maksymalny czas, który mogą spędzać przed ekranem komputera, wynosi 60 minut dziennie,
starsze dzieci i nastolatki mogą korzystać z urządzeń cyfrowych nie więcej niż dwie godziny dziennie.

Przykładowe (możliwe) objawy uzależnienia dziecka od komputera.

Dziecko pogarsza się w nauce,
Coraz częściej zdarza się dziecku zapomnieć o ważnych sprawach, ma kłopoty z koncentracją, uwagą i zapamiętywaniem,
Spędza większość wolnego czasu przed komputerem i robi to kosztem innych zainteresowań, nie chce korzystać z innych proponowanych aktywności,
Ma obsesję na punkcie grania, rozmawia tylko o grze, szuka na jej temat informacji w Internecie,
Podczas gry czy ogólnie korzystania z komputera jest w zupełnie innym świecie, nie reaguje na zawołanie przez rodziców,
Reaguje złością i agresją, kiedy rodzic prosi o wyłączenie komputera,
Zaniedbuje lekcje i obowiązki domowe, bo komputer jest ważniejszy,
Ma kłopoty z zaśnięciem, a rano ze wstawaniem,
Unika kontaktów lub zrywa kontakty z rówieśnikami w rzeczywistym świecie, nie jest zainteresowane spędzaniem czasu w realnym świecie,
Nie pamięta, by zjeść, a czasem nawet ledwo może zdążyć do toalety,
Nie zdaje sobie sprawy, ile czasu spędza przed komputerem albo doskonale wie, ale kłamie i ukrywa ten fakt,
Jest zmienne emocjonalnie, ma huśtawki nastroju, łatwo się buntuje.

Jak walczyć z uzależnieniem dziecka od komputera?

Ustaw hasło na komputerze, które tylko ty będziesz znać,
Ustaw kontrolę rodzicielską na komputerze,
Zezwalaj na czas zabawy z komputerem tylko po wypełnieniu innych obowiązków,
Stwórz domowe strefy bez komputera,
Ustaw limit na korzystanie z komputera,
Porozmawiaj z dzieckiem na temat nadmiernego korzystania z komputera,
Wyznacz rodzinie czas, który obowiązkowo spędzacie bez ekranów,
Bądź dobrym wzorem do naśladowania,
Zachęć dziecko, aby dołączyło do jakiegoś klubu lub organizacji, aby znalazło czas na hobby, sport
Uzyskaj profesjonalną pomoc, gdy zajdzie taka potrzeba.

Rodzicu, jeśli uważasz, że Twoje dziecko za dużo spędza czasu przed komputerem, dostrzegasz któreś z powyższych symptomów, martwisz się – znajdź czas na spokojną rozmowę, a w razie konieczności czy też wątpliwości na rozmowę ze specjalistą. Są terapeuci specjalizujący się w pomaganiu
w przezwyciężaniu nałogów. Do czasu uzyskania pomocy z zewnątrz, okaż dziecku wsparcie. Jeśli dotychczas dziecko miało duży lub nieograniczony dostęp do korzystania z komputera, a nagle zostało odcięte od komputera, to zwyczajnie nie radzi sobie ze swoimi uczuciami, nie umie właściwie zorganizować czasu wolnego. W pomoc dziecku warto zaangażować całą rodzinę.

Dlaczego niektóre dzieci uzależniają się od Internetu?

Dużą rolę odgrywają tu predyspozycje psychiczne, czynniki rodzinne i społeczne. Szybciej uzależniają się: osoby wrażliwe, z niską samooceną, które nie radzą sobie z przeżywaniem emocji, prześladowane przez rówieśników, dzieci po trudnych przeżyciach w rodzinie, może to być np. wyjazd jednego z rodziców, rozwód, śmierć kogoś bliskiego, dzieci, które czują się samotne, nieakceptowane.

Warto przy tym wspomnieć o graniu na komputerze. Gry są skonstruowane tak, aby na początku gracz w krótkim czasie i w dość łatwy sposób osiągał satysfakcjonujące wyniki, a na zdobycie kolejnych poziomów musiał poświęcać tygodnie czy miesiące. Wiele gier jest aktualizowanych na bieżąco, co utrudnia ukończenie rozgrywki. Zawsze jest kolejny poziom, kolejne punkty do zdobycia, które zachęcają do dalszego grania.

Literatura:

Vademecum dla rodziców „Komputer i Internet w domu”

https://brpd.gov.pl/sites/default/files/komputer_i_internet_w_domu.pdf

Opracowała:

Ilona Śleżewska