Depresja dziecka szkolnego

Depresja – to choroba, która coraz częściej dotyka dzieci powyżej 6 roku życia. Przyczyny depresji są ciągle poznawane, a wiedza na jej temat nieustannie poszerzana. Na rozwój depresji wpływa wiele mechanizmów. Są to czynniki biologiczne (genetyczne), rodzinne, osobowościowe, doświadczenia gromadzone na przestrzeni życia.

Nieleczona depresja może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji. Dzieci zostawione bez wsparcia i pomocy, przeżywają dramat, który niestety może skończyć się próbami samobójczymi. Depresję u dziecka łatwo przegapić. Jej objawy bywają bardzo różne, często zależą od charakteru dziecka, tego, na co może sobie pozwolić przy ludziach w danym miejscu. Niekiedy dziecko zachowuje się w szkole wzorowo, a dopiero upust swoim emocjom daje w domu, ale bywa na odwrót. W szkole przejawia różne zachowania np. agresywne lub odcina się od rówieśników, a w domu przy rodzicach nie prezentuje żadnych niepokojących zachowań. Dlatego też, my dorośli: rodzice, nauczyciele, pedagodzy, psycholodzy musimy być́ czujni. Każda nagła zmiana zachowania dziecka powinna zapalać́ u nas czerwoną lampkę̨.

Co może więc zaniepokoić dorosłego???

Niekontrolowane wybuchy złości, często nieadekwatne do danej sytuacji
Drażliwość, płaczliwość
Labilność emocjonalna
Spadek aktywności, wycofanie się z życia społecznego, niechęć do rówieśników, wycofanie ze wszelkich dotychczasowych aktywności
i zabaw
Negatywny obraz samego siebie, niska samoocena, postrzeganie siebie
w sposób najgorszy
Wysoki poziom samokrytycyzmu, także lęku
Nieumiejętność przeżywania radości, nieustanne poczucie beznadziejności
Autoagresja, samookaleczanie się, próby samobójcze
Objawy somatyczne np. ból brzucha, mdłości, ból głowy, utrata lub nadmierny apetyt, biegunki lub zaparcia, ataki paniki, które objawiają się kołataniem serca, dusznościami czy niekontrolowanym oddawaniem moczu
Zaburzenia snu
Poczucie winy
Nieumiejętność podejmowania decyzji
Odmowa chodzenia do szkoły, słabe wyniki w nauce
Zaburzenia koncentracji uwagi i trudności w zapamiętywaniu
I wiele innych

Każda nagła zmiana w zachowaniu dziecka powinna zwrócić uwagę dorosłego. Jednak ani rodzic, ani nauczyciel nie jest kompetentny w stawianiu diagnozy dziecku. Nawet najbardziej zaangażowany dorosły, nie jest w stanie stwierdzić, czy prezentowane przez dziecko zachowania wpisują się w tzw. obraz buntu nastolatka, czy jednak są symptomem choroby. Tym więc musi zająć się wykwalifikowana osoba- lekarz specjalista.

Pamiętajmy jednak o tym, że z dzieckiem, z podejrzeniem depresji trzeba rozmawiać i go słuchać. Nie wolno pouczać, mówiąc np. „weź się w garść”, „zajmij czymś pożytecznym”, „nie warto się tym przejmować”, „a co, to za problem”, „jakie Ty możesz mieć problemy?”, „ ja w Twoim wieku…” itp. Takie rady w żaden sposób nie poprawią samopoczucia, a mogą jedynie przyczynić się do tego, że dziecko poczuje się ciężarem dla innych. Zamiast tego wspieraj, zapewniaj o swojej obecności i pomocy, nie obiecuj niczego, czego nie jesteś
w stanie spełnić.

Jak rozmawiać z dzieckiem, które ma problemy emocjonalne?

Bądź delikatny i nie naciskaj na rozmowę
Powiedz, że widzisz zmiany, spytaj, czy możesz pomóc
Nie zniechęcaj się, jeśli dziecko nie będzie chciało rozmowy czy pomocy. Często w pierwszej rozmowie możesz zauważyć opór, ale warto wrócić do rozmowy za kilka dni. Dlatego bądź cierpliwy
i wytrwały.
Postaraj się spokojnie wysłuchać, bez zbędnych rad
Nie bagatelizuj i nie umniejszaj przeżyć dziecka

Ważne słowa w depresji:

Jesteś dla mnie ważny/a

Nie zostawię Cię

Chcę Ci pomóc

Jednak czasem więcej niż słowo, może zdziałać obecność, przytulenie.

Opracowała: Ilona Śleżewska

Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży

116 111

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka

800 12 12 12